Zuid-Hollands burgerinitiatief voor energiebesparing finalist op European Sustainable Energy Awards 2023
Met de buren ontwikkelde via een netwerk van vrijwilligers een model dat leden van de gemeenschap toelaat informatie te delen rond energie-efficiëntie, met het oog op aanzienlijke besparingen.
Het Nederlandse initiatief Met de buren weet al tien jaar lang eigenaars te overtuigen om te investeren in hun woningen, inmiddels goed voor 2,3 miljoen euro aan energiebesparende investeringen in totaal. Zo kon de jaarlijkse CO2-uitstoot met meer dan 1100 ton teruggeschroefd worden. Dat is het equivalent van het gemiddelde elektriciteitsverbruik van 70 Nederlandse gezinnen.
“We willen het gebruik van fossiele brandstoffen in het maatschappelijk middenveld beperken, maar streven er tegelijk naar de koopkracht van de mensen en het comfort in hun woningen te vergroten. Precies die aspecten vloeien samen in onze projecten”, vertelt vrijwillig projectverantwoordelijke William Nederpelt.
Het initiatief ontstond in Dordrecht, bij Drechtse Stromen, en rekent op een twintigtal vrijwilligers, onder wie verscheidene ingenieurs op rust. “Onze vrijwilligers hebben het voor het zeggen. Het is de bestuursraad die hén steunt, en niet andersom”, aldus William.
In eerste instantie stelden de leden van de groep hun gezamenlijke kennis ten dienste van de gemeenschappen, om energie te besparen en het thermisch comfort in huis te vergroten. Dat leidde uiteindelijk tot de werving en opleiding van bijkomende vrijwilligers, de organisatie van buurtworkshops en de realisatie van een website waarop informatie wordt gedeeld en specifieke, energiebesparende oplossingen in de kijker worden geplaatst.
Vandaag worden de activiteiten gestructureerd aangepakt. Vrijwilligers organiseren geregeld een zogenaamd Energiecafé om buurtbewoners te ontmoeten en het met hen over energiekwesties te hebben. Na een eerste gesprek, komen ze opnieuw samen en stippelen ze een plan van aanpak uit met het oog op energiezuinigere woningen.
Conny Taheil is vrijwilliger projectverantwoordelijke en omschrijft hoe de groep het concept ook naar andere steden en buurten wil vertalen. “We hopen dat onze vrijwilligers hun kennis ook buiten de stad delen met familie en vrienden, en dat ze onze werkwijze verder verspreiden. Als mensen ons concept ook in andere steden toepassen, hoeven wij daar immers helemaal niet meer bij te zijn en kunnen ze op eigen houtje verder.”
Het model van Drechtste Stromen wordt vandaag in zes andere dorpen in de streek uitgerold. Naast de stad Dordrecht zijn de vrijwilligers ook actief in Zwijndrecht, Alblasserdam, Hendrik-Ido-Ambacht, Sliedrecht, Papendrecht en Hardinxveld-Giessendam.
William en Conny plaatsen hun initiatief in het bredere plaatje van de klimaatdoelstellingen omtrent vermindering van CO2-uitstoot: “Met de buren is een beweging die mensen samenbrengt rond duurzaamheidsinitiatieven, met de energietransitie en een lager energieverbruik als uitgangspunten.”
Het project wordt deels gefinancierd door de betrokken gemeentes en de provincie Zuid-Holland. Het is een schoolvoorbeeld van hoe een bottom-upbenadering op een betekenisvolle manier kan bijdragen tot klimaat- en energiedoelstellingen. Met de buren kan als model dienen voor andere gemeenschappen en gemeentebesturen, om vrijwilligers aan te spreken en een beroep te doen op de kennis van burgers, zoals ingenieurs op rust of andere professionals. Dit initiatief promoot het ‘Energy Efficiency First’-principe in het EU-energiebeleid, volgt de energie-efficiëntierichtlijn en kadert binnen de Europese Green Deal en het REPowerEU-plan.
Met de buren is een van de drie finalisten in de categorie Local Energy Action op de European Sustainable Energy Awards 2023. De award bekroont concrete initiatieven van burgers of consumenten op het vlak van duurzame energie, die op gemeenschaps- of lokaal niveau bijdragen tot de overstap op schone energie. De award inspireert en motiveert ook anderen om gelijkaardige stappen te ondernemen in de hele EU, met economische en milieuvoordelen als resultaat. De andere finalisten in deze categorie zijn het Kroatische initiatief KLIK (Križevci Laboratory for Innovation in Climate) en een collectief voor zelfconsumptie op de Balearen.
KLIK is een energiegemeenschap in Kroatië die de burgers schone energie levert. Het collectief voor zelfconsumptie bindt de strijd aan met energiearmoede door zonnepanelen te installeren op overheidsgebouwen.
De EUSEW Awards bekronen de beste Europese projecten en pioniers op het vlak van schone energie
De European Sustainable Energy Awards (EUSEW Awards) worden uitgereikt aan personen en projecten voor hun innovatie en inspanningen op weg naar energie-efficiëntie en de overstap op hernieuwbare bronnen. Er worden prijzen uitgereikt in drie categorieën: Innovation, Local Energy Action en Woman in Energy. De winnaars worden in juni 2023 bekendgemaakt op de uitreikingsceremonie van de EUSEW Awards, in aanwezigheid van Kadri Simson, Eurocommissaris voor Energie, en een vakjury.
Burgers kunnen tot 11 juni online stemmen om de winnaars te bepalen.
EUSEW 2023
The European Sustainable Energy Week (EUSEW) is het grootste jaarlijkse evenement in het teken van hernieuwbare energie en energie-efficiëntie in Europa, en vindt plaats van 20 tot 22 juni. Deze editie staat in het teken van de versnelling van de energietransitie, op weg naar “lower bills and greater skills”. Het evenement brengt duizenden stakeholders bijeen. Samen buigen ze zich over beleidsinitiatieven die de Europese consument moeten beschermen tegen sterke prijsschommelingen en scherpen ze hun vaardigheden op het vlak van energieproductie en -besparing in het huidige energielandschap.
Wie het evenement ter plaatse wil bijwonen of online wil volgen, kan zich vanaf nu inschrijven.
Interviews met de finalisten van de EUSEW Awards kunnen net als bijkomende media-informatie worden aangevraagd via media@eusew.eu.